A badanie opublikowane w czasopiśmie Alzheimer's & Dementia ocenia zdolność nowatorskiego testu białkowego do wykrywania i analizowania biomarkerów demencji, w tym FTD, we krwi.

Biomarkery krwi jako Droga do wczesnej, dokładnej diagnozy

Klinicznie użyteczne biomarkery są niezbędne do wczesnej i dokładnej diagnozy, zwłaszcza gdy potencjalnie modyfikujące chorobę leczenie FTD postępuje w badaniach klinicznych. Biomarkery to mierzalne aspekty biologii, które mogą dać wskazówki co do obecności lub postępu choroby. Obecnie nie istnieją żadne zatwierdzone biomarkery, które byłyby specyficzne dla FTD. Biomarkery krwi, w porównaniu do biomarkerów wykrywanych w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR), są łatwiejsze do zmierzenia, a pobieranie krwi jest mniej inwazyjne i dostępne dla większej liczby lekarzy niż nakłucia lędźwiowe.

Jak zauważają autorzy badania, biomarkery białkowe oparte na krwi mają potencjał wspierania diagnozy poprzez wychwycenie obecności patologii molekularnej lub procesu zachodzącego podczas choroby, takiego jak neurozapalenie. Badania nad rozwojem biomarkerów krwi poczyniły znaczne postępy, a ostatnio opracowano testy, które są w stanie badać wiele białek opartych na krwi jednocześnie z wysoką czułością. Jednym z takich narzędzi biomarkerów krwi testowanych w warunkach badawczych jest test immunokanapkowy powiązany z kwasem nukleinowym (NULISA), który obejmuje oddzielne testy na choroby ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i stany zapalne.

Naukowcy postanowili przetestować zdolność NULISA do wykrywania biomarkerów i ocenić, czy może wykrywać biomarkery w obrębie i pomiędzy kilkoma zaburzeniami neurodegeneracyjnymi, w tym FTD. Autorzy zastosowali dwuetapowe podejście do badania. Najpierw porównali testy NULISA konwencjonalnych biomarkerów z innym testem (Simoa), który ma wysoką czułość, ale obejmuje mniej celów. Następnie autorzy przejrzeli panele CNS i stanu zapalnego, aby ocenić wykonalność wykorzystania NULISA do identyfikacji potencjalnych diagnostycznych i prognostycznych biomarkerów.

Spośród 142 uczestników badania, 18 miało FTD z wariant zachowania FTD (bvFTD), 15 miało FTD z pierwotna postępująca afazja (PPA), 36 miało postępujące porażenie nadjądrowe (PSP), 34 miało otępienie z ciałami Lewy'ego (LBD), 20 miało chorobę Alzheimera, a 20 miało łagodne upośledzenie funkcji poznawczych (MCI) z mierzalnymi amyloidami (częsty biomarker choroby Alzheimera). Próbki krwi pobrano poprzez standardową flebotomię i poddano analizie przy użyciu NULISA.

NULISA niezawodnie wykrywa panel białek we krwi

Autorzy piszą, że NULISA może wykrywać białka o wysokiej czułości zarówno w panelach CNS, jak i zapalnych, chociaż nie wszystkie próbki przeszły kontrole jakości. Porównując biomarkery surowicy krwi mierzone przez NULISA z biomarkerami osocza wykrywanymi przez Simoa, zaobserwowano istotną korelację w poziomach białka między tymi dwoma testami.

Panel NULISA CNS ujawnił znaczne różnice między zaburzeniami podczas porównywania różnych grup uczestników. W przypadku FTD i PSP, zwiększone poziomy białka neurofilament light (NfL) były najważniejszym biomarkerem, który odróżniał uczestników z jednym z zaburzeń od zdrowych osób kontrolnych. Ponadto, w porównaniu z osobami kontrolnymi, stwierdzono, że konkretna para enzymów była podwyższona u osób z bvFTD. Wyższe poziomy niektórych białek w panelu CNS różnicowały osoby z PSP od osób z bvFTD i odwrotnie. Podczas przeglądu panelu CNS pod kątem potencjalnie prognostycznych biomarkerów, autorzy odkryli, że podwyższone poziomy NfL były istotnie związane z postępem i ciężkością choroby, a także niskimi poziomami hormonu CRH.

Ważne jest, aby zauważyć, że NfL nie jest specyficzny dla FTD i może być podwyższony w różnych stanach powodujących uszkodzenie mózgu lub w przypadkach zapalenia układowego. Siłą tych dużych badań eksploracyjnych jest identyfikacja nowych kandydatów na biomarkery i/lub walidacja wykorzystania istniejących kandydatów w niektórych przypadkach.

Panel stanu zapalnego wykazał, że białka amfiregulina i CD276 były podwyższone u osób z bvFTD, PSP i LBD. Osoby z bvFTD i PSP miały wyższe poziomy wielu markerów stanu zapalnego, co pomagało im odróżnić się od osób z AD, MCI i LBD, które miały bardziej ograniczony zestaw markerów. Jednak w przeciwieństwie do panelu CNS autorzy nie znaleźli żadnych markerów, które istotnie różnicowałyby bvFTD i PSP. Sprawdzając panel stanu zapalnego pod kątem markerów prognostycznych, autorzy odkryli, że 25 było statystycznie istotnymi predyktorami postępu choroby, w tym CD276 i amfiregulina.

Ogólnie rzecz biorąc, NULISA okazała się wysoce wrażliwa na zmiany w poziomach białka w surowicy w różnych zaburzeniach. Panel CNS wykazał wysoką niezawodność i był zdolny do różnicowego wykrywania białka, podczas gdy panel zapalny wykazał złożoność zmian spowodowanych przez różne zaburzenia. Badanie wykazało, że złożone testy, takie jak NULISA, mogą zapewnić spójne wyniki (jak ustalone testy Simoa), jednocześnie dostarczając szerszy zakres informacji.

Tego typu badania mogą pomóc zidentyfikować nowych kandydatów na białka, które mogłyby służyć jako biomarkery odróżniające zaburzenia. Potrzebne będą dalsze badania, aby śledzić zidentyfikowanych kandydatów i ocenić ich specyficzność dla określonego zaburzenia lub stadium choroby. Czy jesteś zainteresowany wniesieniem wkładu w badania nad FTD? Rejestr zaburzeń FTD może połączyć Cię z badaniami rekrutującymi uczestników i pomóc Ci podzielić się swoimi doświadczeniami z naukowcami, aby pokierować badaniami.